Suç ve Ceza
Rodya Romanoviç Raskolnikov yoksul bir gençtir; Petesburg Üniversitesi'ndeki hukuk öğrenimini yarıda bırakır. Aklı Batı'dan gelen siyasi ve felsefi düşüncelerle karmakarışıktır. Nefret edilen, kötü bir tefeciyi öldürecektir. Böylece finansal problemlerini çözerken aynı zamanda dünya kötü, değersiz bir parazitten temizlenecektir. Raskolnikov, daha yüksek bir amaca hizmet eden bir cinayetin kabul edilebilir olduğuna inanır.
Bir sürü hesap kitaptan sonra harekete geçer ve kadının evine giderek onu baltayla vahşice öldürür. O anda, Alonya ile birlikte yaşayan ve kimseye bir zararı dokunmayan üvey kız kardeşi beklenmedik biçimde içeri girdiğinden, Raskolnikov onu da öldürmek zorunda kalır. Müşterilerin rehin için bıraktıkları birkaç küçük süs eşyasını alır ve kimseye görünmeden oradan ayrılır. Kimsenin kendisini görmediğini bildiği halde, Raskolnikov son derecede tedirgindir. Tedirginliği ailesi ve yakın çevresini de etkilenir. Raskolnikov'un hayatında üç kadın vardır.
Bunlardan ilki olan annesi, düşkün ve müşfik bir kadındır. Hayatındaki ikinci kadın, kız kardeşi Dounia'dır. Hayatındaki üçüncü kadın ise Marmeladov adındaki işsiz kâtibin kızı Sonia'dır. Raskolnikov onunla ara sıra buluşmuş, arkadaşlık etmiştir. Sonia'nın ailesi, babasının ayyaşlığı yüzünden çok yoksuldur. Sonia, ailesine bakmak için fahişelik yapmaya başlamıştır. Raskolnikov, öldürdüğü kadının evinden aldıklarını ve diğer delilleri saklayıncaya kadar çılgın gibidir. Ödenmemiş bir borç yüzünden karakola çağrıldığında polislerin yanında baygınlık geçirir.
Günlerce hasta yatar. "Katilin cinayet yerine dönmesi" kuralına uygun olarak, yakalanmayı ve rahatlamayı, arınmayı isteyen genç adam, öldürdüğü tefeci kadının evine gelir. Komiserle tanışır ve davranışlarıyla dikkat çekerek soruşturmanın baş zanIısı olur. Zeki bir adam olan Komiser Porfiry Petro viç, Raskolnikov'un katil olduğunu düşünür. Raskolnikov, Sonia'ya suçunu ve aşkını itiraf eder. Sonia fahişelik yapmasına rağmen inançlı ve iyi yürekli bir kızdır. Ona acır ve suçunu polise itiraf etmesi ve bedelini ödemesi gerektiğini söyler.
Sonunda vicdan azabı Raskolnikov'a suçunu itiraf ettirir. Sibirya'ya sürgün edilir. Sonia onun serbest kalacağı günü bekleyecektir. Raskolnikov, yine de aşırı bir pişmanlık duymamaktadır. Fakat Sonia'nın sayesinde kendini dine verebilecektir.
Uzun özet:
Dört aydır evin kirasını verememişti. Evin sahibi onu mahkemeye verecekti. Uzun müddetten beri hastalanmasına karşın yaşlı Teteri kadının evine gidebilirdi. Eski yüksüğe 1.5 Ruble veren kadın yeni getirdiği saate baktı ve “1.5 Ruble” diye konuştu. Raskonikov kabul etmek zorundaydı zira kata çıkana kadar kimseyle karşılaşmamıştı. İhtiyar kadın, kız kardeşi ile birlikte kalıyordu hanede. Çok zengin olmasına rağmen, kız kardeşi hiç kalıt bırakmayacaktı. Kız kardeşini çoğu kez döver, onun her işini izlemesi gerektiğini düşünürdü.
Raskolnikov 1.5 Rubleyi aldı ve dışarı çıkıp bir meyhaneye gitti. Marmeladov yan masada oturuyor olmasına rağmen taşınıp sohbet etmekten kendini almamıştı. Marmeladov eşini çok seviyordu ve üç çocuğunu da; fakat çok içyordu. O kadar ki ailenin geçimi için Sonya fahişelik yapmak zorunda kalmıştı. “Ne kadar fedakar bir kız bu Sonya” diye düşünmekten kendini almamıştı. Raskolnikov Marmeladov ‘un evine gittiklerinde eşi haykırışla onları yumruklamaya başladı. Hep içiyordu ve hanedeki 20 Rubleyi götürüp içkiye vermişti. Marmeladov Raskolnikov cebindeki 50 Kapik’i oraya bırakarak uzaklaştı. Haneye geldi, yorgundu. Nastasya bir mektup getirdi. Raskolnikov heyecanla okumaya başladı mektubu. Annesinden gelmişti mektup. Annesi kız kardeşi Dunya’dan söz ediyordu. Dunya, Luzhin isminde çift memurluğu olan 45 yaşındaki biriyle izdivaç edecekti. Hem Luzhin onların eşyalarıyla birlikte Petersbur’ga gelmesi için yardım edecek, gelmelerini sağlayacaktı. Annesi, 60 mil ötedeki tren yoluna gitmek için bir araba ayarladığını, trende ise 3 ncü sınıfta güzel bir yolculuk yaptıktan sonra Petersburg’a gideceklerini ve onu çok özlediğini yazıyordu.Raskolnikov “Bu evlilik olmayacak” diye düşündü. Dışarı çıktı ve birkaç saat dolaştıktan sonra yorgun düşüp bir yerde uyukladı. Kötü bir düş gördükten sonra uyandı. Haneye gitti. Saat 7’ye yaklaşıyordu. Saat uygundu. Aşağıdaki baltayı alacak kimseye gözükmeden yaşlı tefeci kadının evine gitti. İçeri girerken onu kimse görmemişti. 2 nci katta boya yapan adamlarda onu yukarıya çıkarken görmemişlerdi.
Tefeci kadının evine girdi ve ona bir kültablası uzattı. Kadın kültablasına bakarken baltayı kafasına indirmişti. Kadının ölü bedeni yerde yatıyordu. İçeri daldı ve dolaptan yalnızca rehin verilmiş, birkaç parça altını cebine aldı. İhtiyar kadının kız kardeşiyle içeride karşılaştı. Kızın şaşkın bakışları altında baltayla onu da öldürdü. Doğrusu bir kişinin toplumdaki binlerce kişinin refahı ve mutluluğu için can vermesinin bir zararı yoktu. Üstelik bu tefeci kadın çok kötü biriydi. Kapıda birkaç kişi kapıyı vuruyorlardı. Hiç haneden çıkmayan tefeci kadının, çıkacağı tutmuştu. Raskolnikov titriyor, dışarı çıkıp her şeyi itiraf etmek istiyordu ama yapmadı. Dışardakilerden biri kapının içeriden sürgülü olduğunu fark etti. İhtiyar kadına bir şey olduğunun farkına vardılar. İki kişi Kapıcıyı çağırmak için aşağı indi. Bu kaçmak için tam fırsattı, Raskolnikov kapıyı açtı, hızla merdivenlerden inmeye başladı, aşağıdan gürültü gelmeye başlayınca Raskolnikov boyacıların dairesinin kapısının arkasına saklandı ve kapıcı ile üç adam yukarı çıkınca o da dışarı çıkıp değişik bir yoldan haneye gitti. Baltayı aldığı yere bıraktı. Çok korkmuştu ve titriyordu. Aldığı mücevherleri ve değerli takıları dışarıda bir yerde gizlemeyi savsaklamadı.“2 gün geçti hala uyanmadı” diye düşünüyordu Üniversite arkadaşı Razumikin.
Doktor Zozimov hastalığı atıp kendisine geleceğini söylüyordu. Fakat Raskolnikov uyanınca arkadaşını ve doktoru isteksiz bir durumda haneden kovdu ve dışarı gidip bir bara oturdu. Daha önceki gazeteleri okurken yanına gelen bir polis memuru melenkolik ve deli bir ruh haliyle cinayetten söz edip, üstü kapalı her şeyi anlattı. Korktuğunu, endişelendiğini hiç hissettirmedi.Sonrası gün haneye geldiğinde annesi ve kız kardeşi Dünya’ nın kendisini beklediklerini gördü. Çocuğun halini gören anne şaşkınlıkla titriyordu. Onu sonrası gün bay Luzbinin geleceği müzakereye çağırırken korkmuştu. Ertesi gün bay Luzbin onları ziyaret etttiğinde, Raskolnikov haklı çıkmanın gururu ile gülüyordu. Bay Luzbin kız kardeşi çok aşağılamış, onların yoksul bir aile olduğunu değerlendirerek fazla istekte bulununca haneden kovulmuştu. Hemen hemen peşinden Raskolnikov “elveda” diyerek haneden ayrıldı. İnanamıyordum. Annesi erkek çocuğunun bu tavırla doğrusu ağlamaktan başka yapacak bir şeyleri yoktu. Raskolniksucvecezaov melenkolik halde hanesi terkederken her nasılsa arkadaşı Ramuskin’e onları emanet etmeyi de savsaklamamıştı.Bay Marmeledov’un cenazesi için evine gittiğinde Sonya’da oradaydı Sonya’ya karşı akılalmaz bir his içindeydi. Ailesi için Sonya’nın yaptığı fedekarlık onun gözlerini büyülemişti. Birkaç gün süresince Sonya’yı düşündü ve fırsat buldukça onunla konuşmaya çalışarak geçirdi zamanını.Polis memuru porifiri Raskolnikov’un (Mihailovis isminde genç biri cinayeti işlediğini itiraf etmiş olmasına karşın) cinayet işlediğini biliyor ve onun psikolojik vaziyetini bildiği için, itiraf etmesi için onu sıkıştırıyor fakat gözaltına alınmayacağını söylüyordu. Cinayeti işlediğini Sonya’ya itiraf etmişti.
Sonya’da Raskolnikov’a “gidip teslim olmasını, yere kapanıp Allah’tan ve insanlardan özür dilemesini” istiyordu.Netice olarak Raskolnikov yüreğinin verdiği acıya dayanamayıp suçunu polise itiraf etti. 1.5 senedir Sibirya’daydı Raskolnikov. Petersburg’ a, Razumukin ve kardeşi Dunya izdivaç etmişlerdi. Mahkeme Raskolnikov’un iyi hali, parayı kullanmadığı, eski hayatında randımanlı bir üniversite öğrenimi yaptığı, fedakar kişiliği ve kendiliğinden teslim olmasından dolayı, çok az bir cezayla 8 sene kürek mahkumiyetine çarptırıldı. Raskolnikov’u Sonya her gün ziyaret ediyordu. Sibirya da ailesi ile daimi mektuplaşan Sonya, Ramuzkin ve Dunya’nın tek haber kaynağıydı. Raskolnikov,Sonya’nın sevgisi ile hayata bağlandı ve geleceğin tasarılarını birlikte hayal etmeye başladılar.
Eser Hakkında: 1866′da yayınlanan ve Dünya klasikleri arasında yer alan Dostoyevski‘nin Suç ve Ceza adlı romanı sosyal fenalıkların sebeplerini ortaya koyar ve fenalıkları yapanların cezalarını çekmesi gerektiğini anlatır. Pek çok bakımdan bir şaheser niteliğindedir.
Kitabın Ana Fikri: İnsan yaptığı hataların, işlediği suçların cezasına ne olursa olsun ona katlanmalı, ona göre cezasını çekmelidirler. Bazen de alacağımız ceza tahminimizden de az olabilir. Ama ne olursa olsun işlediğimiz suçların ve hataların sorumluluğunu almak gerekir.
Suç ve Ceza Kahramanları (Kişileri):
Rodya: Romanın başkahramanıdır. Devamlı bir geçim kaynağı olmayan, Petesburg Üniversitesi’ndeki hukuk tahsilini de yarıda bırakan bir kişidir. Kendisini herkesten üstün görür. Aynı zamanda cömert, fazla heyecanlı, hisli, içinde çatışmalar yaşayan bir kişidir.
Pulcheia Alexandrovna Raskolnikov: Rodion’un an-nesidir. Kocasının az miktardaki emekli maaşıyla geçinen dul bir kadındır.
Dünya: Rodion’un kız kardeşidir. Luzhin’le nişanlıdır. Zeki, neşeli bir kızdır.
Pctroviç Luzhin: Kendi gayretiyle yetişmiş, gururlu bir kişidir. Yüksek bir memurdur. Dounia ile nişanlıdır.
Sonya: Fakir bir ailenin ahlaklı, karekterli, dindar kızıdır. Şartlar onu düşük bir kadın yapar.
Arkadiy Ivanoviç Svidrîgailov: Dunya’nın patronudur. Riyakâr, hırslı, arzularının esiri olan menfi bir adamdır.
Maria Petravno Svidrigailov: Arkadiy’in ölen eşidir. Dimitri: İşsiz kalmış, ayyaş, mazoşist bir memurdur.
Alyona Ivanovna: Yaşlı, tefeci bir kadındır.
Kitabın Yazarı: Dostoyevski
Yayınlandığı Yıl: 1866
Sayfa Sayısı: 687
